نیازهای مازلو
آبراهام مازلو روانشناسی که مطالعه اش در زمینه انگیزش بر روی سلسله مراتب نیازها بود. تئوری او مبتنی بر چهار پیش فرض است:1
الف) تنها یک نیاز ارضاء نشده می تواند بر رفتار تاثیر گذارد و یک نیاز ارضاء شده برانگیزاننده نیست.
ج) یک فرد حداقل مقداری از هر سطح نیاز را ارضاء خواهد کرد قبل از آنکه نیاز سطح بعدی را احساس کند.
اگر رضایتمندی فرد از سطح نیاز برآورده نگردد نیاز ارضاء نشده بار دیگر دارای اولویت خواهد شد.
شکل زیر سلسله مراتب نیازهای مازلو را به ترتیب اولویت از پایین به بالا نشان می دهد.2
مدل سلسله مراتب نیازهای مازلو
|
o رسیدن به آنچه که باید باشد o استقلال o خلاقیت o خود را نشان دادن |
نیازهای خودشکوفائی3 |
|
o مسئولیت پذیری o عزت نفس ( احترام به خود ) o خودشناسی o احساس کامیابی |
نیازهای احترام4
|
|
o ازدواج o مورد پذیرش قرار گرفتن o عضویت گروه o عشق و تعلق |
نیازهای اجتماعی5 |
|
o امنیت خود و دارائی ها o اجتناب از ریسک o اجتناب از رنج و زحمت o اجتناب از آسیب دیدگی |
نیازهای امنیت6 |
|
o غذا o لباس o پناهگاه o آسایش و رفاه o حفاظت از خود |
نیازهای زیستی7 |
تئوری سلسله مراتب نیازهای مازلو برای تمامی محیط ها به کار می رود و مختص محیط کار نیست. این تئوری یک چارچوب انگیزشی کاربردی برای مدیران بیان می کند. مدیران با تجزیه و تحلیل نظریات، نگرشها، کیفیت و کمیت کارکنان و شرایط شخصیتی، می توانند برای شناسایی سطح نیاز کارکنان که همواره به دنبال ارضاء آنها هستند، اقدام مقتضی به عمل آورند و بعد از شناسایی سطح نیاز هر فرد، مدیر می تواند در محیط کاری فرصتهایی را فراهم آورد تا به کارکنان اجازه دهد نیازهای خود را برآورده سازند. به علت اینکه ادراکات و شخصیت های افراد منحصر به فرد است، کاربرد تئوری نیازها مقداری مشکل است.8
برای ایجاد انگیزه در کارکنان، اصول ذیل بایستی رعایت گردد:9
- پاداشها مرتبط با عملکرد باشد.
- پاداشها منصفانه باشد.
- شخصی که برای انجام کار برانگیخته می شود، باید توانایی انجام کار را داشته باشد.
- بایستی بین نیازهای سطح پایین و سطح بالا تمایز قائل شد.
افراد در سازمان دارای نیازهای متفاوتی هستند که مدیریت وظیفه دارد سطح نیاز فرد را تشخیص دهد و متناسب با سطح نیاز کارمند واکنش های مدیریتی مناسب را به کار گیرد.10
|
شرایط کارکنان |
سطوح نیازها |
اقدامات عملی برای ارضاء نیازها |
|
کارمند دارای دو فرزند است که سال آینده وارد دانشگاه می شوند. |
نیاز زیستی/ ایمنی |
افزایش حقوق یا ارتقاء کارمند به شغل بالاتر با پرداخت بیشتر- تامین امنیت شغلی فرد |
|
کارمند احساس نگرانی می کند از اینکه رقباء شرکت را خریداری کنند. |
ایمنی |
اگر امکان دارد کارمند را مطمئن سازید که شغلش تعدیل نخواهد شد در غیر اینصورت با صراحت بگویید که مشاغل مشخصی تعدیل خواهند شد و فرد را کمک کنید که در جای دیگر کاری پیدا کند. |
|
کارمند احساسات ناخوشایندی در گروه دارد و احساس می کند که فردی اضافی است. |
اجتماعی |
کارکنان را به یک مهمانی عصرانه در منزلتان دعوت کنید- کارمند جدید را به مشارکت در فعالیتهای ابتکاری در شرکت تشویق کنید-فرد را برای عضویت در سازمانهای حرفه ای هدایت کنید. |
|
کارمند احساس می کند که از او تقدیر به عمل نمی آید. |
عزت نفس ( احترام به خود ) |
عملکرد کاری کارکنان را ارزیابی کنید و به دنبال دلیلی بگردید تا فرد را مورد تقدیر قرار دهید-پیشنهادات فرد را تا آنجایی که قابلیت دارد، بپذیرید- با فرد تماس نزدیکتر برقرار کنید. |
|
کارمند خواهان بدست گرفتن ریاست سازمان است- فرد دارای یک ایده ی کلی برای تعیین هدف غایی سازمان است. |
خودشکوفایی |
راهنمایی ویژه در رسیدن به هدف غایی ارائه کنید- به چارت مسیر ترقی افراد کمک کنید- تسهیل در امور آموزشی- فراهم نمودن فرصت برای تجربه شغل و شناخت شرکت. |
کلمات کلیدی :
» نظر